Το Ομόθρησκον και άλλες ιστορίες για δεξιούς

Δεκέμβρης 2004. Για μια πενταετία περίπου, το Ελληνολατρικό ρεύμα κινείται υπογείως, underground που λένε και οι Άγγλοι, με μικρές ομάδες λατρευτών να οργανώνουν χώρους διαλέξεων και να εισέρχονται σε ιερά για να τελέσουν ιεροπραξίες άνευ αδείας, οι οποίες περιλαμβάνουν προκαταρτική διαδικασία κρυφτού με τους αρχαιοφύλακες. Οι πάντες οφείλουν να αντιμετωπίσουν την στοχοποίηση και την λοιδορία, καθώς προσπαθούν να αρθρώσουν στοιχειώδη λόγο περί Έθνους, εν μέσω στυγνής επιβολής του διεθνισμού εξ αριστερών και εκ δεξιών. Σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, είναι η εποχή που ο μικρομεσαίος νοικοκύρης αρχίζει να ξυπνά και να ψάχνεται, καθώς το πατριωτικό του ένστικτο τον ειδοποιεί ότι η χώρα αφελληνίζεται τάχιστα. Εκεί κοντά στον Δεκέμβρη του 2004 η Ψαρούδα-Μπενάκη παραδίδει στον Παπούλια με ευχές για λιγότερη εθνική κυριαρχία, ενώ αυτός την ακούει με προσήλωση. Για παχιές σοσιαλιστικές αγελάδες ούτε λόγος. Είναι η εποχή των σκασμένων δανείων και καρτών, η αρχή της εκτεταμένης κοινωνικής αποσάθρωσης που θα σηματοδοτήσει το τέλος της Μεταπολίτευσης.

Οι δυνάμεις της επόμενης ημέρας έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται κάπου στο περιθώριο του κοινωνικού βίου. Το δεξί συντηρητικό ρεύμα αντιδρά στην κοσμοπολίτικη ισοπέδωση, εφορμώντας, όπως πάντα, από την Ελληνορθοδοξία. Η αντίδρασή του πολιτικοποιείται σχηματίζοντας κόμματα όπως το Λα.Ο.Σ. Όμως, ένα μεγάλο κομμάτι από παλιούς και νέους πατριώτες προσανατολίζεται σε μια αναβίωση της ελληνικής αρχαιότητας. Η τριβή ανάμεσα στα δυο αυτά ρεύματα εκκινεί την αντιπαράθεση που αφορά την αναγκαιότητα του Χριστιανισμού σε σχέση με αυτή της Πατρώας θρησκείας. Στο πρώτο ρεύμα ανήκει ο Ά. Γεωργιάδης, πτυχιούχος ιστορικός του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και γνωστός (λόγω των προαναφερθέντων ρευμάτων) τηλεπωλητής βιβλίων ιστορικού ενδιαφέροντος. Από το δεύτερο προέρχεται ο Β. Ρασσιάς, οικονομολόγος, συγγραφέας και συνιδρυτής του Υπάτου Συμβουλίου Ελλήνων Εθνικών. Η συζήτηση των δύο είναι ενδεικτική του πρώιμου χαρακτήρα της γενικότερης εθνικής συνειδητοποίησης της εποχής, και το απόσπασμα που παρουσιάζω παρακάτω από τα πλέον χαρακτηριστικά.

Β. Ρασσιάς @ 4:00 - Επειδή είχα αρχίσει στην προηγούμενη εκπομπή και έβαζα ορισμούς, να πούμε τι είναι το Ελληνικό; Το Ελληνικό είναι αυτοθέσμιση. Είχε το Βυζάντιο αυτοθέσμιση; Είναι ο ορθός λόγος. Η θεοκρατία του Βυζαντίου, ο Χριστιανισμός είχε ορθό λόγο;
Α. Γεωργιάδης - Ένα λεπτό. Μα δεν είναι το Ελληνικό μόνο η αυτοθέσμιση.
Β. Ρασσιάς - Ε, που είναι η ελληνικότητα, τι είναι η ελληνικότητα.
Α. Γεωργιάδης - Η αυτοθέσμιση είναι μια πινελιά του Ελληνικού, μια πλευρά του Ελληνικού.
Β. Ρασσιάς - Να μου δώσεις έναν ορισμό της ελληνικότητας για να μιλάμε σε κοινό...
Α. Γεωργιάδης - Είπα, για 'μένα το Ελληνικόν είναι αυτό που λέει ο Ηρόδοτος, Όμαιμον, Ομότροπον, Ομόθρησκον, Ομόγλωσσον. Τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι για να τα βάζουμε εμείς.
Β. Ρασσιάς - Το ομόθρησκον το Ελληνικό, που'ντο.
Α. Γεωργιάδης - Το ομόθρησκον στο Βυζάντιο είναι ο Χριστιανισμός!
Β. Ρασσιάς - Ε, τότε που 'ναι η ελληνικότητα.
Α. Γεωργιάδης - Μα, το Ομόθρησκον δεν καθορίζει... Βλάση πρόσεξε τι λέει ο ορισμός, δε λέει Ομόθρησκον στο Δωδεκάθεο, λέει Ομόθρησκον!
Β. Ρασσιάς - Εδώ δε μιλάμε για Δωδεκάθεο και... Πεντάθεο, εδώ μιλάμε...
Α. Γεωργιάδης - Άρα στη Βυζαντινή αυτοκρατορία εφόσον όλοι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, καλύπτεται το Ομόθρησκον.
Β. Ρασσιάς - Άδωνι, Ελληνική Εθνική Θρησκεία, είναι τμήμα της ελληνικής...
Α. Γεωργιάδης - Ένα λεπτό, δεν λέει ο Ηρόδοτος Ελληνική Θρησκεία, λέει Ομόθρησκον.
Β. Ρασσιάς - ...κάτσε, είναι τμήμα της ελληνικής κοσμοαντίληψης, είναι τμήμα της ελληνικής φιλοσοφίας, συνάδει με την ελληνική φιλοσοφία, αυτοί 'δω πέρα έρχονται, φέρνουνε κάτι άλλο, κόβουνε-ράβουνε, φέρνουνε την ελληνική φιλοσοφία λέει δεν τη λέγανε δε τη καταλαβαίνανε σωστά οι Έλληνες interpretatio christiana, εμείς θα σας πούμε Έλληνες τι έπρεπε να ξέρετε, έρχεται ο Άγιος Βασίλειος, μας λέει εκεί με τις τρεις υποστάσεις και τα λοιπά, για να διασώσει λίγο τη σοβαρότητα αυτού του πράγματος που αρθρώνανε, ταυτόχρονα όμως μας λέει και ότι, ξέρετε, στους βωμούς, γιατί τώρα...
Α. Γεωργιάδης - Ένα λεπτό, ρε Βλάση και μέσα στον καθ'αυτό ελληνικό κόσμο τέτοιες αντιρρήσεις υπάρχουνε. Ο Πλάτων διαγράφει τον Όμηρο, τι πάει να πει αυτό.
Β. Ρασσιάς - Περίμενε, στα αγάλματα και στους βωμούς κατοικούνε δαίμονες, εεε και δώσ'του σπάστε τα για να φύγουν οι δαίμονες, λοιπόν... αυτοί οι άνθρωποι έρχονται να μας μιλήσουνε για ελληνικότητα;
Α. Γεωργιάδης - Λέω, και ο Πλάτων διαγράφει τον Όμηρο και λέει μη πιστεύετε στον ψεύτη ποιητή τι θα πει αυτό, δεν είναι ο Πλάτων Έλληνας, ή δεν είναι ο...
Β. Ρασσιάς - Κάτσε να σε πάω και παραπέρα. Ποια προσέγγιση έχουνε οι Χριστιανοί στην ελληνική φιλοσοφία εκτός του Πλάτωνα τον οποίο τον καπηλεύονται γιατί πιάνουν τη λέξη Δημιουργός, εκτός από τον Αριστοτέλη που πιάνουνε τη λέξη Κινούν Ακίνητον, εκτός από τον Πυθαγόρα ή κάτι μυστικιστές, που είναι με τους υλοζωιστές που μπορούνε να παίξουνε, που είναι δηλαδή η προσέγγισή τους, μπορούν να δεχτούν τους Στωικούς, μπορούν να δεχτούνε τον Ηράκλειτο; Τον Θαλή μπορούνε να τον δεχτούνε; Που είναι η προσέγγισή τους. Αντίθετα άμα πάρουμε τους πατέρες της Εκκλησίας βλέπουμε λίβελους.
Α. Γεωργιάδης - Βλάση, το να είναι κάποιος Έλλην δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποδέχεται όλες τις φιλοσοφικές τάσεις του Ελληνισμού, σου εξηγώ και ο Πλάτων, δυστυχώς είναι γνωστό ότι έκαιγε βιβλία... δεν τους δεχότανε. Τι θα πει αυτό, ότι ο Πλάτων δεν είναι Έλληνας;
Β. Ρασσιάς - Δεν είπα εγώ...
Α. Γεωργιάδης - Άρα λοιπόν, όπως ο Πλάτων κάνει την επιλογή του, έτσι και οι Χριστιανοί κάνουν την επιλογή τους από το πανόραμα της ελληνικής φιλοσοφίας, γιατί αυτό απαγορεύεται;
Β. Ρασσιάς - Ααα δεν είναι έτσι, γιατί άμα πάρεις τους Πατέρες τι λένε, ασχέτως αν μετά βρήκαν στη διαδρομή τον Πλάτωνα και...
Α. Γεωργιάδης - Εγώ νομίζω ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας έβαλαν πολύ μεγάλη δόση Ελληνισμού μέσα στον Χριστιανισμό και η δημιουργία της Ορθοδοξίας οφείλεται σε αυτούς και μπράβο τους.
Β. Ρασσιάς - Όοοχι δεν είναι έτσι άμα πάρεις τους Πατέρες και δεις μέσα τι γράφουνε, είναι εεε, διαμονοποι εεε πως το λένε ειδωλοποίηση της Φύσεως, είναι λατρεία δαιμόνων η Φιλοσοφία παρακαλώ, είναι μωρολογίες...
Α. Γεωργιάδης - Δεν είναι μόνο αυτό. Είναι η μελέτη της Ελληνικής παιδείας, η καλή προπαιδεία προς τα γράμματα, είναι να επιλέξουμε αυτό που ταιριάζει στο λόγο του Θεού, δεν είναι μόνο...
Β. Ρασσιάς - ...να κλέβουμε αυτό που θέλουμε και να πετάμε τα υπόλοιπα στη θάλασσα...
Α. Γεωργιάδης - Μα λέω ότι αυτό έκανε κι ο Πλάτωνας!
Β. Ρασσιάς - ...αυτό το κάνανε και με τους Ιουδαίους, είναι το interpretatio που σου είπα πιο πριν, είναι μια καπηλεία του πολιτισμού ενός άλλου γιατί εσύ δεν έχεις τίποτε και μετά αρχίζεις και αμφισβητείς και τον ίδιο και του λες, που 'σαστε, γιατί αυτό το λέγανε και με τους Ιουδαίους, είναι θύματα και οι Ιουδαίοι σ' αυτό το κόλπο, ότι, δεν ερμηνεύετε εσείς δεν ξέρετε εσείς είσαστε όργανα του Σατανά δεν μπορείτε να ερμηνεύσετε εσείς την Παλαιά Διαθήκη θα σας την ερμηνεύσουμε εμείς. Το ίδιο και με τους Έλληνες, δεν ξέρετε εσείς την Φιλοσοφία, εσείς είσαστε θύραθεν πεφωτισμένοι δυστυχισμένοι λάτρεις των δαιμόνων, εμείς θα σας πούμε τι σημαίνει Φιλοσοφία. Κι αρχίζει μετά το κόλπο ας πούμε και...
Α. Γεωργιάδης - Βλάση, επαναλαμβάνω. Τέτοιου είδους φιλοσοφικές αντιρρήσεις έχουμε πάρα πολλές και πολύ σκληρές μεταξύ των Ελλήνων φιλοσόφων. Ο Ηράκλειτος είχε αποκαλέσει τον Πυθαγόρα πανούργο και ψεύτη.
Β. Ρασσιάς - Είναι νόμιμο, είναι στην ίδια Παράδοση.
Α. Γεωργιάδης - Κατά συνέπεια, όπως μπορούν οι φιλόσοφοι μεταξύ τους να λένε αυτός μου αρέσει και αυτός δεν μου αρέσει τον θεωρώ ψεύτη, έτσι ακριβώς μπορούν και οι Πατέρες της Εκκλησίας που είναι μέτοχοι της Ελληνικής παιδείας, σπουδαχθέντες στην Ακαδήμεια στη φιλοσοφική σχολή Αθηνών να επιλέξουν αυτό που τους αρέσει. Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει ο ένας να έχει αυτό το δικαίωμα και ο άλλος να μην το έχει.

Είναι γνωστό ότι ο Γεωργιάδης, ως Χριστιανός Ορθόδοξος, έχει κατά καιρούς εκφράσει τις επιφυλάξεις του απέναντι στην παρουσία του Ισλάμ στην Ελλάδα. Ξεκινώντας από τις τελευταίες γραμμές του παρατιθέμενου διαλόγου και ακολουθώντας τη λογική του Γεωργιάδη, δεν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει ο Χριστιανισμός να έχει προνόμια νομικού προσώπου Δημοσίου δικαίου και ο Ισλαμισμός να μην τα έχει, αφού τα δύο δόγματα μοιράζονται τα ίδια ιερά κείμενα, όπως η Πεντάτευχος και οι Ψαλμοί. Το να έχεις κοινή προέλευση με τον άλλο, όπως ο Χριστιανισμός με τον Ισλαμισμό, είναι καλύτερο από το να διδάσκεσαι εκ των υστέρων τις θεωρίες κάποιου τρίτου και να συμφωνείς με κάποιες εξ αυτών, όπως έκαναν οι Βασίλειος και Γρηγόριος. Άρα λοιπόν ο Γεωργιάδης θα έπρεπε να ασχολείται περισσότερο με τον Ισλαμισμό παρά με την αρχαία Ελλάδα, αν ήθελε να ήταν συνεπής με τα λεγόμενά του.

Έπειτα παρακολουθούμε τον Γ. να χρησιμοποιεί την γνωστή διαμάχη που υπήρχε στην αρχαιότητα μεταξύ φιλοσόφων και ποιητών, για να δικαιολογήσει την επιλεκτικότητα με την οποία οι πρώτοι εγγράμματοι Χριστιανοί αντιμετώπισαν τον όγκο της Ελληνικής διανοήσεως που τους ήταν, τότε, διαθέσιμος. Αφού ο Πλάτωνας, μας λέει ο Γ., ήταν αρνητικός και καχύποπτος απέναντι σε όσα έλεγαν οι ποιητές για τους Θεούς, αλλά και αφού οι φιλόσοφοι διαφωνούσαν μεταξύ τους, τότε και οι Χριστιανοί Πατέρες εκείνοι που είχαν σπουδάσει τα Ελληνικά γράμματα (Βασίλειος Καισαρείας, Γρηγόριος Ναζιανζηνός), δικαιούνταν να επιλέγουν όσες ιστορίες τους άρεσαν και να απορρίπτουν τις υπόλοιπες. Αυτό που ο Άδωνις παραλείπει να μας πει, είναι ότι οι 'διπλωματικές' απόψεις του Βασιλείου δεν διαμόρφωσαν την επίσημη άποψη της χριστιανικής Εκκλησίας και παρέμειναν μάλλον ως υποσημειώσεις, για να μνημονεύονται τιμής ένεκεν από Ελληνοχριστιανούς όπως ο ίδιος. Η εκκλησιαστική στάση απέναντι στους Έλληνες διαμορφώθηκε από τα υβρεολόγια μιας σειράς σημαινόντων Χριστιανών θεολόγων της εποχής, από τους Πατέρες Ιωάννη Αντιοχείας, Κύριλλο Ιεροσολύμων, Κλήμη και Αθανάσιο Αλεξανδρείας, μέχρι τους Θεόφιλο Αντιοχείας, Τατιανό, Ιουστίνο, Ωριγένη, και Ιωάννη Δαμασκηνό. Η επίσημη εκκλησιαστική άποψη υπάρχει στο Συνοδικό (§46 έως και §54), στο Πηδάλιο (κανόνες ΟΑ', ΠΑ') και σε ψαλμούς όπως η Οκτώηχος, το Τριώδιο κλπ, όπου ο Ελληνισμός καταδικάζεται εν συνόλω κι εν χορώ.

Προχωρώντας παραπάνω, βλέπουμε τον Γ. να κάνει την εξής περίεργη δήλωση: "Ο Πλάτων," λέει, "δυστυχώς είναι γνωστό ότι έκαιγε βιβλία". Ούτε αυτό ισχύει: ο Διογένης Λαέρτιος ('Περί Βίων, Δογμάτων και Αποφθεγμάτων των εν Φιλοσοφία Ευδοκιμησάντων', 9.40) λέει ότι ο Αριστόξενος από τον Τάραντα (μαθητής του Αριστοτέλη που έγραψε κυρίως περί μουσικής) στο έργο του "Εν τοις Ιστορικοίς Υπομνήμασι" ανέφερε ότι ο Πλάτων ήθελε να συγκεντρώσει όλα τα έργα του Δημόκριτου και να τα κάψει, όμως οι πυθαγόρειοι Αμύκλας και Κλινίας τον μετέπεισαν. Άρα ουδέποτε ο Πλάτωνας έκαψε βιβλία, όπως ο Άδωνις μας βεβαιώνει περίλυπος. Επιπλέον, η αξιοπιστία του Αριστόξενου αμφισβητείται, αφενός επειδή βρισκόταν σε ανοιχτή διαφωνία με τον Πλάτωνα (τουλάχιστον σε ό'τι αφορά το πως βλέπανε τον άνθρωπο και φιλόσοφο Σωκράτη) και αφετέρου επειδή ο Αριστόξενος περιελάμβανε στα γραπτά του προφορικές μαρτυρίες (βλ. φήμες).

Και φτάνουμε στο αποκορύφωμα της άγνοιας κάποιου που αξιώνει να λέγεται ιστορικός και να αυτο-ορίζεται ως Έλληνας, με βάση έναν ορισμό τον οποίο δεν γνωρίζει... Ούτε μια, ούτε δύο, τέσσερις φορές ο Γεωργιάδης επισημαίνει στον Ρασσιά ότι ο Ηρόδοτος λέει 'Ομόθρησκον', και, λέγοντας 'Ομόθρησκον', ουσιαστικά καλύπτει την ελληνικότητα των Βυζαντινών. Σύμφωνα λοιπόν με τη νέα θεωρία Γεωργιάδη, οι Βυζαντινοί ήταν Έλληνες διότι πίστευαν, όλοι μαζί, στον Ιησού Χριστό. Δηλαδή, οι Βυζαντινοί θα ήταν Έλληνες ακόμη κι αν πίστευαν στον Aku-Aku, αρκεί να πίστευαν στον Aku-Aku όλοι μαζί.

Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 8.144.2

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ιστορικός για να αναρωτηθεί το κατά πόσο θα μπορούσε ο Ηρόδοτος να μην αναφέρεται παρά μονάχα στην Ελληνική θρησκεία που γνώριζε, αλλά να προέβλεπε και για την ελληνικότητα μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας που θα εμφανιζόταν επτά ή οκτώ αιώνες μετά την εποχή του... Όμως οι φιλελεύθεροι δεξιοί Ελληνορθόδοξοι των καιρών της ύστατης Μεταπολίτευσης δεν το κάνουν ούτε αυτό, παρά μένουν στην ψυχρή διατύπωση. "Προσέξτε τι γράφει ο Ηρόδοτος" μας διορθώνει ο Άδωνις, "γράφει Ομόθρησκον!". Έλα που ο Ηρόδοτος δεν γράφει τίποτα τέτοιο! Πράγματι, ο όρος Ομόθρησκον δεν συναντάται, όχι μόνο στον Ηρόδοτο, αλλά και στην υπόλοιπη διασωθείσα Ελληνική γραμματεία. Είναι όρος αδέσποτος, που ο Γ. βρήκε ίσως στην (κακόφημη ούτως ή άλλως) piazza των ελλαδικών εκπαιδευτηρίων και τον κόλλησε. Αυτό που γράφει ο αρχαίος ιστορικός αναφερόμενος στην θρησκευτικότητα του Ελληνικού έθνους, είναι επί λέξει "θεών ιδρύματα κοινά και θυσίαι". Όμως οι Βυζαντινοί δεν λάτρευαν θεούς (στον πληθυντικό) και ούτε τελούσαν θυσίες. Άκυρο λοιπόν: ο ορισμός που χρησιμοποιεί ο Γ. για να αυτο-οριστεί όχι μόνο δεν τον επαληθεύει, αλλά θα έπρεπε να χρησιμοποιούταν εναντίον του, από τον Ρασσιά.

Ο υποτίθεται αρχαιογνώστης νυν βουλευτής δεν φαίνεται να γνωρίζει καν ότι ο Ηρόδοτος δεν τα λέει αυτά ο ίδιος, παρά μαρτυρεί τα λεγόμενα μιας αντιπροσωπείας Αθηναίων που γνωστοποιούν σε Σπαρτιάτες αγγελιαφόρους τις επίσημες αποφάσεις του αθηναϊκού Δήμου. Άρα η βαρύτητα του συγκεκριμένου ορισμού δεν είναι αυτή της απόψεως ενός και μόνου ανθρώπου που κατατίθεται σε συγγραφικά πλαίσια, αλλά της αποφάσεως μιας ολόκληρης πόλης για σοβαρότατο ζήτημα κήρυξης πολέμου. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Θα μου πείτε, αν ο Γ. είχε διαβάσει έστω και μια φορά στη ζωή του τον ορισμό βάσει του οποίου επιθυμεί να διαφέρει από τους Τουρανοχάζαρους (λ.χ), θα είχε δει τι λένε οι Αθηναίοι στην αμέσως προηγούμενη πρόταση: "πολλά και μεγάλα είναι αυτά που μας εμποδίζουν (από το να μηδίσουμε) με πρώτα απ'όλα των Θεών τα αγάλματα και οι ναοί, που έχουν καεί και έχουν θαφτεί". Κάψιμο ναών και σπάσιμο αγαλμάτων, τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει...

Ενθυμούμενοι λοιπόν αυτά τα σημεία παύλα ορόσημα στην πορεία της επανελλήνισης, όπου ο ένας ελληνομαθής 'πετάει' μια αρλούμπα κάθε ενάμιση λεπτό και ο άλλος προσπαθεί να αρθρώσει λόγο περί φιλοσοφίας, κλείνουμε το τηλεπαράθυρο του 2004 αναλογιζόμενοι αν έχει αλλάξει κάτι στα χρόνια που πέρασαν.