Η Ελληνική θρησκεία απέναντι στην πόζα

Μια από  τις περισσότερο θεμελιώδεις αντινομίες μεταξύ του μοντερνικού κόσμου και του κόσμου της παράδοσης, έγκειται στην αντιμετώπιση του φαίνεσθαι και τη θέση της εικόνας και της εντύπωσης. Από την πλευρά μας είμαστε οι Αρχαιόπληκτοι, οι Δωδεκαθεϊστές και οι Προγονολάτρες. Είμαστε πρεσβευτές ενός κόσμου πολύ λιγότερο εντυπωσιακού και απείρως πιο ουσιαστικού, όπου η αποτύπωση του στιγμιοτύπου προέκυπτε μονάχα ως έργο της υψηλής τέχνης και όπου το αθέατο και το θεατό αποτελούσαν όψεις ενός όλου, με συνολική επίδραση στην ύλη και την πραγματικότητα. Η εμπέδωση του βασικού αυτού γεγονότος είναι πρωταρχικής σημασίας για κάθε Έλληνα εθνικό και παραδοσιοκράτη, και η μη-κατανόησή του οδηγεί στην ασυνέπεια, τη φάρσα και την αυτοακύρωση. Σε έναν μοντερνικό κόσμο που αντιλαμβάνεται το επικοινωνιακόν και το ελκυστικόν μέσα από τη διάδοση και επικράτηση του φαίνεσθαι εις βάρος του είναι, κάθε δικός μας προσεταιρισμός αυτών των αρχών είναι καταστροφικός, μια από τις εμφατικότερες παραδοχές ήττας που θα μπορούσαμε να κάνουμε.

Η φωτογραφική μηχανή έχει εξ αρχής επιβάλλει την παρουσία της στις τελετές του ελληνολατρικού κινήματος. Φωτογραφίζω εν ώρα τελετής σημαίνει δεν συμμετέχω σε αυτήν και δεν τη βιώνω, είμαι παρατηρητής και αποσπώ όσους προσπαθούν να συμμετάσχουν. Σε συμβολικό επίπεδο σημαίνει δεν αφήνομαι στο ξόδεμα του χρόνου αλλά προσπαθώ να τον παγώσω, κατακερματίζω το συνεχές του παρελθόντος με το μέλλον και διαδίδω τα πρότυπα του φαίνεσθαι. Ουσιαστικά, γειώνω το όλο γεγονός. Του ενός αυτού κακού, μύρια έπονται: η φωτογράφιση των τελετών χρησιμοποιήθηκε εξ αρχής ως αποδεικτικό στοιχείο της προσφοράς των ομάδων/φορέων στην αναβίωση της Eλληνικής θρησκείας, σε συνδυασμό βεβαίως με το φαινόμενο της ομπρελοποίησης (κοινώς καπελώματος) του χώρου από αυτοανακηρυγμένους αρχηγούς με ανάγκη προβολής. Εξελίχθηκε σε μια ιδιόμορφη μάχη των εντυπώσεων, όπου τα κεφάλια προσμετρούνταν και η πόζα αποτυπωνόταν σε αρχεία jpg μαζί με το λογότυπο της κάθε ομάδας. Σήμερα πλέον το στιγμιότυπο προβάλλεται σε κοινωνικάδικα, τους κεντρικότερους δηλαδή μοντερνικούς διαύλους διακίνησης της πόζας, απευθυνόμενο σε και προσελκύοντας ένα πλήθος εθισμένο στη δύναμη του φαίνεσθαι, ένα πλήθος που ίσως να μπορούσε να αποκτήσει αν οδηγείτο προς τα εκεί, αλλά που εν προκειμένω δεν διαθέτει το απαραίτητο κριτήριο. Αποτέλεσμα, η πόζα συσσωρεύεται, γίνεται κοινός τόπος, καθιερωμένο παράδειγμα και δεδομένη νοοτροπία.

Φθινόπωρο του 2008 με το Ελλην.Α.Ι.Σ να φιλοδοξεί να τελεί όλες του τις ιεροπραξίες
εντός των ιερών ('αρχαιολογικών' λεγόμενων) χώρων, εδώ επί του Ιερού Βράχου, σε
απόσταση μερικών μέτρων από τον Παρθενώνα και υπό βροχή. Ο φωτογράφος από
τον οποίο προέρχεται το στιγμιότυπο περιφέρεται εν μέσω ορφικών ύμνων, φτάνοντας
να κρατά την κάμερα επάνω ακριβώς από το κεφάλι της πρωθιέρειας η οποία αποσπάται
και γυρίζει παραξενεμένη να δει τι είναι αυτό που την ενοχλεί. Ευσεβείς τελεστές και
θρησκευτές δεν αντιδρούν και ο φωτογράφος συνεχίζει το κυνήγι του τέλειου πλάνου.

Για πολύ καιρό αναζητούσαμε το πλήθος. Ε λοιπόν ένα μοντερνικό πλήθος είναι καθ' οδόν και ήδη συσσωρεύεται γύρω από τους βωμούς των αυριανών επισήμων και αναγνωρισμένων φορέων της Ελληνικής θρησκείας, μιας σπουδής προορισμένης να πραγματεύεται την ψυχή του Ελληνισμού. Φοβάμαι ότι αγνοήσαμε συστηματικά τον κίνδυνο της πόζας μέχρι που αυτή γιγαντώθηκε και πάει να μας καταπιεί. Φοβάμαι πως, ό'τι δεν μπόρεσαν να εκθεμελιώσουν τα αβρααμικά τάγματα εφόδου στο πέρας των δεκαεπτά αιώνων, θα ευτελιστεί με συνοπτικές διαδικασίες από τους ιερείς και τις ιέρειες του facebook. Και φυσικά φοβάμαι, από τους παλαιότερους όντας, ότι έχω συμβάλλει κι εγώ στην πεποίθηση που υπαγορεύει ότι η εντυπωσιακότερη τελετή είναι και η πιο καλή.

Αυτό που σιγά-σιγά μαθαίνουμε, είναι το τίμημα του γεγονότος ότι σε μια θρησκεία όπως η Ελληνική, θρησκευτής ή και ιερέας μπορεί να γίνει ο οποιοσδήποτε, ένα πρόβλημα που στην αρχαιότητα τακτοποιείτο ελλείψει απειρίας και εικονικότητας, από το ένστικτο της παράδοσης και την απόλυτη ωμότητα της πραγματικότητας. Από το μπορώ να είμαι θρησκευτής/ιερέας μέχρι το είμαι συνεπής θρησκευτής/ιερέας, υπάρχει μια συζήτηση που ουδέποτε έχει ανοίξει και ουδέποτε έχει δρομολογηθεί ώστε να ανοίξει. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να απευθύνει ύμνο προς την Εστία κάποιος που, όχι δεν διαθέτει ή δεν έχει κατορθώσει να σχηματίσει οικογένεια, αλλά που έχει κατ' εξακολούθηση συμπεριφερθεί βλαπτικά προς την έννοια της οικογενειακής συνοχής. Κι όμως, σε έναν κύκλο μιας ομάδας όπου οι περισσότεροι 30ρηδες και 40ρηδες συμπεριφέρονται συνειδητά ως χειραφετημένοι ατομιστές, ο ύμνος στην Εστία χρησιμοποιείται στερεοτύπως στην έναρξη του λατρευτικού τυπικού. Εδώ έχουμε ήδη φτάσει σε κενά σχήματα, στη ματαίωση του δρωμένου και τη λατρευτική φάρσα και μπορούμε να ελκύσουμε οτιδήποτε άλλο εκτός από ουσιαστικούς ανθρώπους. Το εγγενές κάλλος της Ελληνικής τελετής αχνοφαίνεται ύστερα από αιώνες καταστολής (και μέσα από τα τούλια του κιτς), για να κάνει όμως κακό, καλύπτοντας την κενότητα με προσφορές, αγάλματα και χλαμύδες. Αυτή η κενή αλλά εντυπωσιακή τελετή έχει φτάσει να είναι το ζητούμενο. Φοβάμαι ότι η επισημοποίηση των φορέων σε αυτό το σημείο έρχεται μονάχα ως ταφόπλακα της ελληνολατρικής επανάστασης της εποχής μας. Ό΄τι και αν γλιτώσει από τον φατριασμό και τον οπλαρχηγισμό, θα αφανισθεί από την πόζα.

Facebookοποίηση της λατρείας: Από τις μεμονωμένες φωτογραφήσεις των αρχών
της προηγούμενης 10ετίας φτάσαμε σε υπερπαραγωγές, όπου δύο ή περισσότεροι
cameramen παρεμβάλλονται μεταξύ τελεστών και κοινού και όπου το ίδιο το κοινό
δεν αποθαρρύνεται από το να χρησιμοποιεί τα κινητά του για να αποτυπώσει
στιγμιότυπα προς εμπλουτισμό κάθε είδους διαδικτυακών profiles.

Πως φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση; Έχουμε γίνει αποδέκτες της προϋπάρχουσας αντίληψης μιας γενιάς που είχε μάθει να λειτουργεί επικοινωνιακά, κυρίως μέσω της εμπλοκής της στα κομματικά εκπαιδευτήρια της Μεταπολίτευσης. Οι υπόλοιποι που δεν άνηκαν σε αυτή την κατηγορία, σημαδεύονταν από τη γραφικότητα, σύμφυτη της συναισθηματικής παρόρμησης ενός πρώιμου και αφελούς ελληνοκεντρισμού. Ο συνδυασμός των δύο καταστάσεων καθόρισε τα πρώτα βήματα της ελληνόθρησκης αναβίωσης και παγιώθηκε. Ταυτόχρονα και πίσω από την επιζητούμενη εντυπωσιακότητα, η νοοτροπία της παρέας διαμόρφωνε σε μεγάλο βαθμό τα κριτήρια της συμμετοχής. Έτσι φτάσαμε στην εμφάνιση 'ιερέων' και 'ιερειών' καφενειακού και πεζοδρομιακού επιπέδου. Εκτός από τις ελαφρότερες περιπτώσεις του αισθητικού κιτς και της προχειρότητας στην απαγγελία των ύμνων, και τις βαρύτερες της έπαρσης και αυτοπροβολής, έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα εξύβρισης, βιαιοπραγίας, ακόμη και δυσφήμισης του Ελληνισμού. 'Ιερέας' έχει αποκαλέσει δημοσίως τον Παρθενώνα "έκτρωμα του αθηναϊκού ιμπεριαλισμού", δίχως καμμία συνέπεια από τον φορέα στου οποίου τις τελετές προΐστατο. Είναι αυτονόητο ότι μια ενδεχόμενη διάσπαση του φορέα-παρέας θα ακύρωνε την προβαλλόμενη από το facebook ευωχία, θα έβγαζε τον φορέα από την ελληνολατρική μάχη των εντυπώσεων και, τώρα πλέον, από τον αγώνα της συγκέντρωσης υπογραφών. Η πόζα γίνεται έτσι προπομπός και εγγυητής της βεβήλωσης.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε; Πριν κλείσω οφείλω να καταθέσω τα δικά μου συμπεράσματα, χρήσιμα κυρίως προς όσους πρωτοεισέρχονται σε κάποιον φορέα της Ελληνικής θρησκείας και αντιμετωπίζουν καταστάσεις που είτε αποδέχονται ως δεδομένες, ή προσπερνούν ως τυχαίες και περιστασιακές. Κατ' αρχήν, ο ιερεύς οφείλει να είναι απολύτως συνεπής τουλάχιστον απέναντι στις θεότητες που θα επικαλεστεί και επιπλέον οφείλει να χαρακτηρίζεται γενικότερα από σύνεση και ήθος. Αυτό κάνει πραγματικά δύσκολο τον σχηματισμό μιας πολυπληθούς ιερατικής ομάδας, δεδομένης της επιφανειακής εποχής στην οποία ζούμε και του μέσου όρου της ανθρώπινης ποιότητας. Πολυπληθής ιερατική ομάδα στις ημέρες μας σημαίνει ότι ένας ή περισσότεροι βρίσκονται εκεί ως 'παρεΐτσα' κάποιων άλλων. Μια φωτογραφική μηχανή ευρισκόμενη γύρω από το τελεστικό δρώμενο είναι έγκυρη ένδειξη για την απουσία ιερότητας. Σημαντικός αριθμός παρισταμένων ανάμεσα στο κοινό που μαγνητοσκοπούν την τελετή με κάμερες και κινητά, μπορούν να αποτελούν ένδειξη της ποιότητας και των προθέσεων της λατρευτικής ομάδας, ακόμη κι αν δεν σχετίζονται με αυτή. Ένας εντυπωσιακός βωμός ευρισκόμενος σε μια τελετή που λαμβάνει χώρα πρόχειρα και βιαστικά, δίχως να έχει καθαριστεί ο χώρος, με το κοινό να έχει την εικόνα περαστικού πλήθους, επίσης. Ένας ιερέας ή μέλος του θρησκευτικού φορέα που επιδεικνύει δημοσίως απρεπή, ανήθικη, αντεθνική και αντιπαραδοσιακή συμπεριφορά δίχως να αντιμετωπίσει καμμία επίπτωση, είναι η καλύτερη αφορμή εγκαταλείψεως του φορέα από κάθε συνεπή Έλληνα θρησκευτή.

Ας μη λησμονούμε την ουσία: η Ελληνική είναι μια θρησκεία κατά βάση προσωπική και οικιακή, η οποία μεταφέρθηκε στον δημόσιο χώρο στις υγιείς και ιδανικές συνθήκες της αρχαιότητας. Και, μέχρι τώρα, μόνον εκεί.